Home » Therapie » Angst » Relatieangst

Worstel je met relaties, heb je verlatingsangst of vermijd je hechte relaties? Zo ja, dan heb je misschien last van relatieangst. Hier leggen we uit wat het is en hoe je hulp kunt krijgen.

Wat is relatieangst?

Relatieangst is een vorm van angststoornis die vooral te maken heeft met relaties. Deze angst kan zowel voorkomen bij mensen die een relatie hebben als bij mensen die single zijn maar zich zorgen maken over toekomstige relaties. Het is een angst of zorg die kan worden gekoppeld aan veel aspecten van een romantische relatie, van het begin van een relatie tot de ontwikkeling en het onderhoud ervan. De oorzaak van relatieangst is vaak complex, maar het is mogelijk om behandeling te krijgen en beter met andere mensen om te gaan.

Relatieangst op jonge leeftijd

Relatieangst kan zich al vroeg in het leven ontwikkelen tijdens de hechting aan onze ouders of andere verzorgers. Afhankelijk van hoe zij in onze behoeften voorzien, kunnen we ons anders gaan voelen en een andere benadering hebben van de omgang met andere mensen. De kindertijd kan een indicatie zijn voor toekomstig gedrag in relaties, maar het is niet cruciaal en behandeling is mogelijk.

De rol van gehechtheid in relatieangst

Gehechtheid aan andere mensen ontstaat tijdens onze eerste levensjaren. Onderzoek toont aan dat er vier verschillende gehechtheidsstijlen zijn: veilig, ambivalent, vermijdend en ongeorganiseerd.

Bij veilige gehechtheid is er vaak sprake van duidelijke communicatie en stabiel contact met andere mensen. Er is weinig angst voor nabijheid of verlating. Bij ambivalente gehechtheid kan je erg angstig zijn en veel geruststelling zoeken bij je partner dat je niet in de steek gelaten wordt. De vermijdende gehechtheidspersoon is meer teruggetrokken in relaties en komt niet in de buurt van anderen. Ongeorganiseerde gehechtheid is erg gebaseerd op angst en iemand kan verward en onvoorspelbaar worden in contact met anderen.

Studies hebben aangetoond dat ongeveer 60% van de mensen veilig is, 15% vermijdend, 10-15% ambivalent en 15-20% heeft een gedesorganiseerde gehechtheid. Gehechtheid is geen diagnose, maar slechts een theorie die kan verklaren hoe we ons gedragen in relaties. Het is mogelijk om hulp te krijgen als je denkt dat je een problematisch patroon hebt.

Wat onze therapeut onderscheidde was haar oprechte empathie en persoonlijk inzicht. Ze had niet alleen een goed begrip van neurodiversiteit, maar ze deelde ook persoonlijke ervaringen die bij ons aansloten, waardoor er meteen een band ontstond en er een gevoel van vertrouwen groeide!

Benedetta Osarenk

Oorzaken van relatieangst

Oorzaken kunnen variëren en zijn onder andere eerdere negatieve relatie-ervaringen tijdens het opgroeien, een laag zelfbeeld, angst om fouten uit eerdere relaties te herhalen, of onzekerheid en onzekerheid in een huidige relatie. Er kan ook sprake zijn van een onderliggend trauma. Het is goed om hulp te zoeken bij een gediplomeerd psycholoog of therapeut als je deze problemen hebt.

Symptomen van relatieangst

Symptomen en tekenen van relatieangst kunnen zijn:

  1. Angst voor afwijzing: Een overweldigende bezorgdheid om afgewezen te worden door de partner, wat kan leiden tot het vermijden van toenadering of het volledig aangaan van de relatie.
  2. Angst voor intimiteit: Moeilijkheden om emotionele nabijheid te creëren of te behouden, vaak uit angst om gekwetst te worden.
  3. Overmatige bezorgdheid over de status van de relatie: Constante twijfels over de stabiliteit van de relatie of de gevoelens van de partner, zelfs als er geen echte problemen zijn. Dit kan betekenen dat je de partner opnieuw moet vragen of op een andere manier bevestiging moet zoeken.
  4. Jaloezie en wantrouwen: Ongerechtvaardigde gevoelens van jaloezie of de neiging om de partner zonder reden te verdenken. Het kan ook gerelateerd zijn aan verschillende controlegedragingen.
  5. Behoefte aan constante geruststelling: Voortdurend op zoek zijn naar bevestiging en geruststelling van de gevoelens en verplichtingen van de partner in de relatie.
  6. Vermijdingsgedrag: Het vermijden van serieuze relaties of je terugtrekken uit een relatie wanneer deze serieus begint te worden of wanneer je je close voelt uit angst om autonomie te verliezen, wat ongegrond is.
  7. Emotionele achtbaan: het ervaren van extreme pieken en dalen in stemming op basis van gebeurtenissen in de relatie.

Als je problemen hebt in je relatie of met relaties in het algemeen, kun je hulp zoeken. De problemen kunnen ook te maken hebben met andere stoornissen zoals trauma, sociale fobie of andere angststoornissen, dus het is belangrijk om je te laten beoordelen door een gediplomeerd psycholoog of een gekwalificeerde therapeut.


Een afspraak boeken

Vul het formulier in, kies een counsellor en ga over tot betaling.


Behandeling van relatieangst

Behandeling van relatieangst kan bestaan uit therapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), om te werken aan triggerende situaties, gedachten en gedragingen. Bij ernstigere problemen kun je geholpen worden met schematherapie, een cognitieve therapie die ontwikkeld is om patronen uit het verleden van de kindertijd te identificeren en een cliënt te helpen deze te overwinnen. Relatietherapie is ook nuttig bij het beheersen van angst binnen een relatie. Het ontwikkelen van goede communicatie en vertrouwen is de sleutel tot het verminderen van relatieangst.

De duur van de behandeling hangt af van de ernst van het probleem. Het varieert van vier sessies tot twee jaar, afhankelijk van hoe het zich manifesteert. Lavendla biedt een keuze aan psychologen of therapeuten om je te helpen er een te vinden die je kunt vertrouwen. De relatie met je therapeut is belangrijk.

Omgaan met relatieangst

Relaties met andere mensen zijn menselijke ervaringen die de kern van ons bestaan raken. Het is daarom nuttig om hulp te zoeken om je patronen te veranderen en meer intimiteit in je relaties te creëren. De psychologen en therapeuten van Lavendla staan klaar om je te ondersteunen tijdens je reis.


Waarom Lavendla?

4,7 van 5 in 5000+ beoordelingen

Duizenden cliënten vertrouwen op Lavendla Therapy voor het leveren van uitzonderlijke service en ondersteuning.

Kies je eigen counsellor

Bekijk en selecteer een counsellor op basis van beoordelingen, aandachtsgebied en opleiding, zodat je zeker weet dat je de perfecte match vindt.

45, 60 of 90 min. sessies

Kies een sessie van 45, 60 of 90 minuten, of een pakket, dat flexibiliteit en controle biedt over de duur en intensiteit.


12 veelgestelde vragen en antwoorden over relatieangst

Wat is relatieangst?

Relatieangst is een vorm van angststoornis die vooral samenhangt met romantische relaties.

Wat veroorzaakt relatieangst?

Oorzaken van relatieangst kunnen uiteenlopend zijn en bestaan onder andere uit eerdere negatieve relatie-ervaringen tijdens het opgroeien, een laag zelfbeeld, angst om de fouten van eerdere relaties te herhalen of onzekerheid en onzekerheid in de huidige relatie. Onderliggende trauma’s kunnen ook een oorzaak zijn en het is belangrijk om voor deze symptomen hulp te zoeken bij een gediplomeerd psycholoog.

Wat heeft gehechtheid te maken met relatieangst?

Gehechtheid is iets dat we creëren in relatie tot onze primaire verzorgers en afhankelijk van hoe zij in onze behoeften voorzien. Er zijn vier verschillende hechtingsstijlen: veilig, ambivalent, vermijdend en ongeorganiseerd. De gehechtheidstheorie is een relatietheorie en geen diagnose.

Waarin verschilt relatieangst van gewone angst?

Relatieangst kan specifiek voorkomen in intieme relaties zoals liefdesrelaties, maar je kunt ook angst hebben in andere relaties zoals met vrienden, collega’s of je kinderen.

Hoe vaak komen de verschillende hechtingsstijlen voor?

Studies hebben aangetoond dat ongeveer 60% van de mensen veilig is, 15% vermijdend, 10-15% ambivalent en 15-20% ongeorganiseerd.

Ontwikkelt relatieangst zich op een bepaalde leeftijd?

De basis voor relatieangst kan worden gelegd in de eerste levensjaren, maar het kan ook worden beïnvloed door latere gebeurtenissen van stress en moeilijke levensgebeurtenissen zoals trauma.

Welke invloed hebben sociale media op relatieangst?

Sociale media kunnen relatieangst verergeren doordat je jezelf veel vergelijkt met anderen, waardoor negatieve gevoelens kunnen toenemen.

Wat zijn de symptomen van relatieangst?

Er zijn veel symptomen van relatieangst, maar sommige zijn zorgen en angsten zoals afwijzing, intimiteit, relatiestatus en jaloezie. Er kan ook sprake zijn van vermijding en terugtrekking. De relatie kan uit balans zijn en een emotionele achtbaan vormen.

Is het normaal om angst te voelen bij relatieangst?

Het is niet ongewoon om angst te voelen in de context van relatieangst, hoewel in ernstigere gevallen de angst meestal sterker is. Het is belangrijk om je gevoelens te erkennen en ze te verwerken, eventueel met hulp van een therapeut.

Kan relatieangst worden behandeld?

Behandeling van relatieangst kan bestaan uit therapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT) om te werken aan angstopwekkende gedachten en gedragingen. Bij ernstigere problemen kun je baat hebben bij behandelingen zoals schematherapie.

Wat is schematherapie?

Schematherapie is een cognitieve therapiemethode die is ontwikkeld om verschillende houdingen en levenspatronen aan te pakken die al sinds de kindertijd en adolescentie aanwezig zijn. Het kan ook nuttig zijn bij problemen op latere leeftijd.

Waar kan ik terecht als ik hulp nodig heb?

Via onze site kun je een eerste sessie boeken met een gediplomeerd psycholoog of therapeut om je problemen te beschrijven en een behandeltraject te starten. We hebben therapeuten die werken met CGT, schematherapie en relatietherapie. We helpen je om het moeilijke gemakkelijker te maken.

Behandeling van relatieangst met CGT

Relatieangst kan worden behandeld met cognitieve gedragstherapie. Hieronder staat een overzicht van hoe de behandeling werkt:

Beoordeling van symptomen

De eerste stap is dat een gediplomeerd psycholoog of gediplomeerd therapeut je helpt om je situatie en voorgeschiedenis te evalueren. Ze zullen beoordelen of je problemen ook verband kunnen houden met andere psychische problemen. Er kan je ook gevraagd worden om beoordelingsformulieren in te vullen.

Psycho-educatie en doelen

Je leert meer over je angst en hoe deze je zowel lichamelijk als psychisch beïnvloedt. Therapeuten werken met je samen om situaties te analyseren en doelen voor behandeling te stellen.

Hulpmiddelen om gedrag en patronen te veranderen

Je werkt aan het identificeren en veranderen van denkpatronen die verband houden met je angst. Samen met je therapeut werk je met hulpmiddelen zoals een piekerdagboek, piekertijd en mindfulness. Je krijgt huiswerk mee om tussen de sessies door te oefenen.

Schematherapie voor ernstigere problemen

Als je van jongs af aan problemen ervaart die veel leed veroorzaken in relatie tot andere mensen, kun je naar schematherapie. Het is een cognitieve methode die is ontwikkeld om te werken aan levenspatronen die problemen veroorzaken en heeft als doel de kwaliteit van leven te verhogen.

Relatietherapie bij relatieproblemen

Als je problemen hebt in je liefdesrelatie en ongezonde patronen hebt ontwikkeld, kan relatietherapie worden aanbevolen, zoals Integrative Behavioural Therapy for Couples (IBCT), een cognitieve gedragstherapie voor koppels.

Follow-up en evaluatie van de vooruitgang

Je wordt tijdens het hele proces ondersteund door je psycholoog. Aan het einde van de behandeling ontvang je een plan om door te gaan met oefenen en de voortgang te behouden.

Voel je vrij om een eerste sessie te boeken met een van Lavendla’s gediplomeerde psychologen of therapeuten om te zien hoe ze je kunnen helpen. Wij maken het moeilijke makkelijker.


Geschreven door Dominic Wardall

Dominic is a dedicated copywriter and editor with extensive background and studies in psychology.